
نزديكي به طبيعت بكر و دوري از شهرنشيني، تجربهاي به ياد ماندني است كه در «آفرود» يا سفر در مسيرهاي بدون جاده صورت ميگيرد. آفرود يكي از گونههاي تورهاي طبيعتگردي است كه اخيراً در ايران مورد توجه جوانها قرار گرفتهاست. البته آفرود به اين معنا نيست كه هرجا خواستيد، برويد. براي آفرود بايد مناطقي را كه كمتر حساسيت زيست محيطي دارند انتخاب كنيد و توجه داشتهباشيد كه نه مقررات به شما اجازه ميدهد آزادانه هر جاي طبيعت را لگدكوب كنيد و نه وجدان شما بايد بگذارد چنين كاري بكنيد.
نكات مفيد براي آفرود
در اين نوع سفر با رعايت اصولي ساده و برخورداري از دانش و امكانات لازم ميتوانيد، سفري خوش و سلامت داشتهباشيد. البته بهتر است مدتي قبل از سفر فهرستي از تمامي كارهايي كه بايد قبل از سفر انجام دهيد و تمامي وسايل و تجهيزاتي كه بايد به همراه ببريد تهيه كنيد. سپس تاريخي براي انجام هر يك ذكر كنيد تا در ساعات پاياني دچار مشكل نگرديد. تمامي مطالبي كه در ادامه ميآيد، بسته به نوع سفر و نيازهاي شما ميتواند در قالب فهرستي كه تهيه ميكنيد گنجانده شود. ما در اين نوشته كوتاه سعي داريم به نكاتي كه دانستن آنها در اين گونه سفرها ميتواند مفيد باشد تا حدودي اشاره كنيم.
مشورت با راهنماي حرفهاي
در مورد مسيري كه انتخاب كردهايد شرايط فصلي و امكانپذير بودن سفر با راهنماي حرفهاي و با تجربهاي مشورت كنيد و به توصيههاي او عمل كنيد و بدون او جاده را ترك نكنيد.
استفاده از نقشه
بهره گيري از GPS امكان فوقالعادهاي است، ولي لزوم بهرهگيري از راهنما و نقشههاي دقيق با بزرگنمايي مناسب را منتفي نميكند.
محكم كردن وسايل و تجهيزات سفر
در آفرود تجهيزات سنگين مثل جعبه آچار، جك و ديگر وسايل سنگين را در صورتي كه درون خودرو و يا روي باربند قرار دارند، محكم كنيد، به اين ترتيب از ميزان صدمه ديدن سرنشينان و تجهيرات در تكانهاي شديد كاسته ميشود. براي چنين كاري ميتوانيد از جعبههاي فلزي و مستعمل مهمات استفاده كنيد. كافيست در فضاي زير صندلي و يا محل قرار دادن بار، جعبههاي مهمات را توسط پيچ و مهره به بدنه محكم كنيد و از آنها براي حمل تجهيزات سنگين و يا برنده در درون خودرو بهره ببريد. به هر نحو ممكن از بازي و لق زدن وسايل سنگين درون خودرو جلوگيري كنيد در صورت استفاده از باربند، سعي كنيد تجهيزات را كاملاً توسط طناب و يا كشهايي كه براي بستن بار روي موتور سيكلت استفاده ميشود محكم كنيد.
بيشتر بخوانيد:
خانه به دوش در دل طبيعت برويد/ راهنماي خريد چادر مسافرتي
آشنايي با تكنيكهاي جنگلنوردي
كنترل سلامت بخشهاي مختلف خودرو
با وجودي كه كنترل كامل خودرو غيرعملي است ولي هرگز بدون اطمينان از سلامت آن جاده را ترك نكنيد. بخشهايي از خودرو مانند: موتور، سيستم فرمان، ترمز و كلاچ، شاسي، فنرها، كمك فنرها و نقاط اتصال به شاسي و محورها و دسته موتورهاي گاردان جلو و ديفرانسيلها كمك و گيربكس، تسمههاي پروانه، هيدروليك و كولر، دينام و استارتر و سيستم جرقه زني، چراغها، باتري، بخاري و بوق ماشين.
همچنين روغن ترمز و كلاچ روغن موتور، روغن گيربكس، روغن كمك و واسكازين، ديفرانسيلها و تمامي گريسخورهاي گاردان و فرمان را كنترل و در صورت لزوم روانكاري كنيد. در زمستان نيز از دارا بودن ضديخ اطمينان حاصل كنيد.
نكته: رينگهاي فابريك خودرو در چنين سفرهايي بهترين انتخاب است، زيرا در رينگهاي آلومينيومي احتمال شكستن وجود دارد. همچنين لاستيكهايي كه داراي گلهاي جهتدار هستند و براي سرعتهاي بالا طراحي شدهاند براي خارج از جاده مناسب نيست زيرا به سرعت صدمه ميبينند و كارايي مطلوبي ندارد.
ديفرانسيل خودرو
در سفرهاي خارج از جاده استفاده از خودرو تك ديفرانسيل اشتباه است. از سوي ديگر خودرو دو ديفرانسيل هم معجزه نميكند. بنابراين همواره به قابليتهاي خود و خودرو خود آگاه باشيد و از ماجراجويي و ريسك محاسبه شده بپرهيزيد.
گروهي سفر كنيد
همواره كارهاي تيمي موفقيت بيشتري در بردارد و در آفرود بهتر است وسوسهٔ سفر با يك خودرو را از سر بيرون كنيد و اگر موفق نشديد بيش از هميشه احتياط كنيد.
آداب سفر گروهي را رعايت كنيد
در صورتي كه گروهي سفر ميكنيد، تمامي افراد گروه به خصوص رانندگان بايد از روحيه همراهي و همكاري تيمي برخوردار باشند. هر راننده بايد از تعداد سرنشينان خود آگاهي داشتهباشد، و همواره قبل از حركت، از حضور همه سرنشينان اطمينان حاصل كند.
در آفرود، حركت خودروها در كنار يكديگر حادثه ساز است، بنابراين بايد اولين و آخرين خودرو همواره مشخص باشند و ديگران نبايد بدون هماهنگي از اولين يا آخرين خودرو از آنها عبور كنند. آخرين خودرو از وضعيت خودروهاي جلو گزارش ميدهد و خودرويي كه در پيشاپيش حركت ميكند ميبايست با همراهي راهنما يا فردي محلي كه با ناحيه آشنايي دارد، حركت كند. خودروهاي ديگر به دنبال خودرو اول و حتي الامكان دقيقاً از روي مسير خودرو جلويي، به حركت ادامه دهند. در صورت توقف هر يك از خودروها، كاروان متوقف گردد.
انتخاب امنترين و آسانترين مسير
براي رسيدن به مقصد با كمترين هزينه، مسيرهاي امن و آسان را انتخاب كنيد. زيرا اكثر مسيرهاي مشكل شما را از رسيدن به هدف بازداشته و يا با مشكلات جدي مواجه ميكنند. در آفرود از ماجراجويي بپرهيزيد و قبل از انتخاب مسير به عملي بودن، و قابل بازگشت بودن آن فكر كنيد. حتي الامكان از جادهها براي طي مسير استفاده كنيد زيرا همواره كوره راه بهتر از بيراهه است.
در صورتي كه ناچار به خروج از راه شديد، نسبت به كيفيت زمين از نظر رطوبت، سنگلاخ يا ماسهاي بودن و شيب و عوارض آن تحقيق كنيد. گاه لبهاي نازك و خشك بر روي خاك تشكيل ميگردد كه براي پياده كاملاً استوار و قابل اعتماد بنظر ميرسد ولي هنگام عبور خودرو لايه خشك شكسته و خودرو در گل و يا ماسه گرفتار ميشود. در كشور ما بسياري مسيرهاي خارج از جاده پوشيده از گدازهها آتشفشاني است. در اين نواحي سنگهايي تيره رنگ با لبههاي تيز مشاهده ميگردد. عبور از چنين مسيرهايي احتمال پنچري را افزايش ميدهد.
رانندگي با آرامش و بدون شتابزدگي
رانندگي با سرعت بالا در بهترين شرايط موجب محروم شدن شما و سرنشينان از مشاهده طبيعت ميگردد. شرايط حاكم بر زمينهاي غير هموار خارج از جاده، با جادههاي خاكي، بزرگراهها و پيستهاي اتومبيلراني متفاوت است و رانندگي سريع ممكن است به آسيب ديدن سرنشينان در اثر تكانهاي خودرو و يا شكستگي قطعات خودرو منجر گردد. همچنين سرعت در راههاي خاكي و يا خارج از جاده احتمال واژگوني خودرو را افزايش ميدهد.
فاصلهٔ مناسب با خودروي جلويي
در هنگام سفر همواره فاصله خود با خودرو جلويي را كنترل كنيد تا با ترمز ناگهاني خودرو در جادههاي خاكي موجب لغزش خودرو نشويد. همچنين ترمز ناگهاني در در نواحي ماسهاي و گلي منجر به فرو رفتن چرخهاي جلو در خاك نرم، ماسه و يا گل ميشود.
بالا و پايين رفتن از شيب جاده
از آنجايي كه مركز ثقل خودروهاي شاسيبلند از خودروهاي سواري بالاتر است، واژگوني خودروهاي شاسيبلند، بسيار سادهتر از سواري رخ مي دهد. همچنين بر خلاف تصور عامه با افزايش وزن خودرو، گرانيگاه خودرو شاسيبلند بيشتر از زمين فاصله ميگيرد كه باعث واژگون شدن خودرو ميشود.در صورتي كه خودرو شما قادر به بالا رفتن از شيب نبود، از پيمودن مسير خودداري كنيد.
نشانهگذاري مسير
به خاطر سپردن مسير و نشانهگذاري راه با تكيه بر ادوات الكترونيكي مسيريابي كافي نيست. ميبايست نشانههايي را جهت بازگشت به خاطر بسپاريد. از سوي ديگر با توجه به طبيعت متغير كوير، تكيه بر ردپا و اثر چرخها براي طي مسير بازگشت، چندان قابل اطمينان نيست. بنابراين از نشانهها و عوارض زمين مانند كوهها، تپهها و درختان جهت نشان كردن مسير بازگشت استفاده كنيد. همچنين محل خروج خود از جاده و مسير خود را از قبل به محيطبانان و يا افراد محلي اعلام كنيد تا در صورت عدم بازگشت، محدوده معيني را به جستجو بپردازند و طي زمان كوتاهتري شما را بيابند.
عبور آرام از دستاندازهاي طبيعي
با عبور آرام از چالهها و برآمدگيهاي زمين، از فشار غيرمتعارفي كه به سيستم تعليق و جلوبندي و شاسي وارد ميشود بكاهيد. هنگامي كه با سرعت زياد عرض جويبارها را ميپيماييد، در حال ضربه زدن به سيستم تعليق و فرمان، و شاسي خودرو هستيد گه اين فشار را ميتوانيد با عبور آرام و سرعت پايين ماشين كاهش دهيد.
براي آشنايي با آفرود و فوتوفنهاي آن اينجا كليك كنيد